Autor Wątek: Język wspólny  (Przeczytany 217 razy)

Bollomaster

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Wiadomości: 4175
  • Aurë entuluva!
    • Zobacz profil
    • Email
    • Prywatna wiadomość (Offline)
Język wspólny
« dnia: Luty 20, 2009, 09:45:01 pm »
Najpierw trochę historii i terminologii. Język starowspólny został ukształtowany w I Erze przez Heroldów aquilońskich; to im przypada zasługa stworzenia Gedasfery, czyli ściągnięcia setek tysięcy Słów do jednej nowo-powstałej Sfery. Ich działania były dość abstrakcyjne, ale efekt okazał się nadzwyczaj praktyczny. Starowspólny nie został bowiem sformowany gramatycznie, czyli siłowo i pamięciowo; utworzenie Gedasfery połączyło zaczerpnięte z najróżniejszych języków Słowa w jedną całość. Słyszane po raz pierwszy zdają się łączyć, współbrzmieć. Analogia byłaby mniej więcej taka: załóżmy, że "języki indoeuropejskie" są jedną ze Sfer Mowy; człowiek który zna polski może dostrzec podobieństwo między Słowami takimi jak brat-brother-brodr. Mając wiedzę o pewnych zasadach może dostrzegać i wyławiać więcej podobieństw; jeśli będzie chciał się nauczyć innego języka z tej sfery - będzie to łatwiejsze. Stworzenie Gedasfery można porównać do stworzenia Sfery "indoeuropejskiej". Starowspólny rozpowszechnił się w wielu miejscach Kontynentu, ale nadal był pełen sprzeczności. Siła Słów spajanych przez nową Sferę rozsadzała ją w wielu miejscach, powodując powstawanie odrębnych, coraz słabiej powiązanych dialektów. Dlatego w II Erze prace nad Gedasferą zostały podjęte na nowo.
Zainicjowali je Heroldowie nowopowstałej Konstelacji, niedługo po Przymierzu Gwiazdowym (551 rok), ale bardzo szybko przyłączyli się do nich Mocarze z Tradyru, a następnie niemal wszyscy "wolni" Heroldowie. To jednak nie wszystko; tak monstrualnemu zadaniu nie podołaliby nawet Mocarze. Nieoceniona okazała się pomoc Dan-Azzirakh, "tych z wiecznego zachodu", Krasnoludów, którzy roznosili Słowa przebudowywanej Gedasfery po wszystkich miejscach Kontynentu opromienianych przez Słońce. Tylko oni, spośród wszystkich glinianych ras mieli dość siły fizycznej aby, nie będąc Mocarzami - unieść ich Słowa. (Dlatego też khuzdulska nazwa wspólnego oznacza "słoneczny, (mowę) słoneczną").
W ten sposób Gedasfera została odnowiona i umocniona; wiele Słów wypchnięto z jej obrębu, wiele ukształtowano. Dla wszystkich języków które wciągnięto do starej Gedasfery i dodano do nowej, wspólny stał się mową domyślną, rozumianą niemal mechanicznie. Z tego powodu, jego nauka dla większości istot Turblanda jest błyskawiczna i bardzo prosta. Wspólnego nie można porównywać do na przykład hiszpańskiego czy angielskiego w naszym świecie. On jest naprawdę powszechny, używa się go i słyszy praktycznie wszędzie; jest powiązany z tysiącami języków. Jedynie bardzo wyjątkowe kraje (np. Ossenthar przed Wojną Pokoleń w II Erze) lub niezwykle prymitywne ludy nie znają tej mowy w ogóle (np. Alvy ze Scaery). Wspólny z upływem tysiącleci przekroczył granice Kontynentu, sięgnął na Martwy Bezkres i Almut; tysiące Heroldów poświęciło całe swoje życia żeby utrwalić i umocnić tą ekspansję, wciągając w Gedasferę nowe języki i dialekty.
"Gederion" to nazwa która ma dwa podstawowe znaczenia. Pierwsze to język starowspólny, drugie... język wspólny. W tym pierwszym sensie jest używana zazwyczaj przez uczonych, w drugim: przez mieszkańców Aquilonii. Żeby uniknąć nieporozumień: na Forum "gederion" to synonim wspólnego; starowspólny jest po prostu starowspólnym (w skrócie stw). Zasadniczo język wspólny to język polski (co nie oznacza, ze np. elfowie mówią po angielsku!).
« Ostatnia zmiana: Czerwiec 05, 2010, 04:32:50 pm wysłana przez Bollomaster »

Bollomaster

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Wiadomości: 4175
  • Aurë entuluva!
    • Zobacz profil
    • Email
    • Prywatna wiadomość (Offline)
Odp: Język wspólny
« Odpowiedź #1 dnia: Luty 20, 2009, 10:15:43 pm »
Trochę przykładów słów gederiońskich oraz ich pochodzenia.

szlahcic (wspólny) < slagzic (stw) < sllag (dusza), zic (pan) z mowy Acheronu. Więc szlahcic znaczy "pan duszy"; stąd też czasownik szlahtować, rozumiany powszechnie jako "zabijać" w rzeczywistości - niszczyć duszę, unicestwiać całkowicie. "Szlahetny" jest też przydomkiem Bestii Fohra Bdiga. Z czasem wykształciła się pisownia "złagodzona", szlachcic, szlachtować, jakby próbująca się odcinać od tych korzeni. W każdym razie, nazywając szlachcica "szlahcicem" kładzie się nacisk na jego władzę nad życiem poddanych.

pięć (wspólny) < may (stw). Czasami, w wyniku przebudowy Sfery, powstawało nowe słowo. W tym wypadku nie jest tak do końca; "may" przetrwało niemal niezmienione w nazwie piątego z dwunastu miesięcy. Starożytny rdzeń "may" jest obecny w imieniu mitycznego, pięciowieżowego miasta Pierworodnych - Mir-da-maya.

drożdże (wspólny) < drożdż (szliferunek, język Północy). Drożdż oznacza "gwałtownie rosnącą górę". W tym wypadku słowo zostało wciągnięte do Gedasfery wprost z języka objętego inną Sferą. (Jeszcze nie wymyśliliśmy do jakiej Sfery należy szliferunek). Inny przykład to "drudny" czyli "trudny". ("Drud" to w szliferunku "syn").


Pewna grupa słów ze starej Gedasfery przeszła do nowej niemal niezmieniona - zapewne ze względu na swoją wagę, starożytność albo Gigam. Są to głównie imiona Wielkich Snów, wiele słów które się z nich wywodzą oraz kilka słów oderwanych w rodzaju ban. W starowspólnym znaczył "syn (krwi rodziców)"; we wspólnym: "jak", na przykład Gefrill ban Kai, czyli Gefrill "jak Kai" (głębsze rozumienie jest takie: poziom umiejętności Gefrilla był tak wielki że dorównywał Kaiemu i był jakby jego synem, dziedzicem jego tradycji). Inne przykłady:

tzel (starowspólny): "walka", część imienia Snu Treitzell > cel (wspólny) - "coś, co osiąga się w walce";
trei (starowspólny): "zwycięstwo!" (Trei-tzell) > część gederiońskiego słowa "tryumf", archaiczne "treiumf";
« Ostatnia zmiana: Sierpień 21, 2010, 04:56:10 pm wysłana przez Bollomaster »

Bollomaster

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Wiadomości: 4175
  • Aurë entuluva!
    • Zobacz profil
    • Email
    • Prywatna wiadomość (Offline)
Odp: Język wspólny
« Odpowiedź #2 dnia: Luty 20, 2009, 10:35:35 pm »
Skutki wprowadzenia wspólnego oraz jego zasięg.

Bollomaster

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Wiadomości: 4175
  • Aurë entuluva!
    • Zobacz profil
    • Email
    • Prywatna wiadomość (Offline)
Słowa Sferonu, mowy starowspólnej
« Odpowiedź #3 dnia: Maj 04, 2009, 08:13:02 am »
ehiwa (stw): dzieci
olia (stw): groźba
karnem (stw): czerwony
mhal (stw): puszcza
loch (stw) [czyt. lok]: latarnia (< od Tradyra Lok Tanga, "Latarni Śmiertelników")
« Ostatnia zmiana: Maj 26, 2009, 11:35:01 am wysłana przez Bollomaster »